De Kennedy's in Berlijn: Ich bin ein Berliner
Op 26 juni was het 60 jaar geleden dat de president van de Verenigde Staten, John F. Kennedy, in Berlijn zijn ‘Ich bin ein Berliner’ toespraak. hield. (Link naar geluidsopname van goede kwaliteit) Sindsdien zijn die vier Duitse woorden in het collectieve geheugen gegrift. Ze staan voor vrijheid en democratie en de verdediging daarvan. Niet vrijblijvend, niet als frase maar als plicht voor een ieder die het er ernstig mee meent. Met ‘Ich bin ein Berliner’ sloot hij zijn toespraak af. Zonder het verhaal dat aan die woorden vooraf ging betekenen ze natuurlijk niets. Wat was dat verhaal?
Het grotendeels verwoeste Berlijn lag vanaf 1945, na de overwinning van de geallieerden op Hitler Duitsland, in door de Russen bezet gebied, de Deutsche Demokratische Republik. genaamd. Bij de besprekingen tussen de geallieerde landen Frankrijk, Engeland, de Verenigde Staten en de Sovjet Unie was Berlijn in vier zones verdeeld en de Russen hielden het oostelijke deel bezet. De inwoners van Oost Berlijn leefden in een dictatuur en velen namen de wijk naar het westelijke deel. Dat was niet het grootste probleem voor de communisten. West-Berlijn was tot 13 augustus 1961 het ideale tussenstation voor emigranten/vluchtelingen uit het hele oostblok en velen maakten daar gebruik van om naar het vrije Westen te ontkomen.
Daarom verrees op die datum de Berlijnse muur. Heel het westelijke deel werd erdoor omringd. Mensen met familie aan de andere kant mochten hun verwanten niet bezoeken, de blokkade was hermetisch. Voor de Berlijners en met hen veel van de nog maar net van WOII bekomen Europese burgers, was het de vraag of het bij de muur zou blijven. De Koude Oorlog was volop aan de gang, de dreiging van een Derde Wereldoorlog hing als smog in de lucht.
Dat waren de omstandigheden waaronder de machtigste vertegenwoordiger van het vrije Westen, de president van de Verenigde Staten, in Berlijn verscheen op 26 juni 1963. Hij sprak toen over de dreiging van het globale totalitarisme en hij drukte de toegestroomde menigte op het hart dat zij op de VS konden rekenen in geval van nood. Met de woorden ‘Ich bin ein Berliner’ verbond hij zijn lot en dat van zijn land met de geteisterde stad en daarmee met de rest van West-Europa. De volledige slotzin van zijn door 150.000 mensen bijgewoonde toespraak luidde: ‘Alle vrije mensen, waar ze ook leven, zijn burgers van Berlijn, en dus ben ik, als vrij man, er trots op te kunnen zeggen: 'Ich bin ein Berliner'! Het zou jammer zijn om alleen het Duitse zinnetje uit deze toespraak over te houden. Zo zei hij bijvoorbeeld ook: ‘We’ll come again if ever needed’. Mochten we weer nodig zijn dan komen we terug.
Op 29 aug. 2020 was er een Kennedy terug in Berlijn, Robert F. Kennedy jr. (Zie naschrift.) Hij was daar als spreker bij een grote demonstratie tegen het coronabeleid van de Duitse regering en wereldwijd. Robert F. Kennedy jr. is de neef van John F. Kennedy en de zoon van de Robert F Kennedy sr. Het ging in die Berlijnse toespraak van RFk jr. niet alleen om het coronabeleid. Dat was een uiting van iets groters. R. Kennedy jr. liet daarover geen misverstand bestaan.: ‘Mijn oom was hier in Berlijn in 1963 toen West Berlijn de frontlinie vormde tegen globaal totalitarisme. Ik ben hier vandaag in Berlijn en ieder van jullie hier aanwezigen, kan weer met trots zeggen: Ich bin ein Berliner'! Want jullie zijn de frontlinie tegen totalitarisme.
Robert Kennedy jr. was in 2020 nog een luis in de pels, een dissident met een spraakgebrek, deel uitmakend van een te verwaarlozen minderheid. Op het moment van schrijven is hij presidentskandidaat voor de verkiezingen van 2024 en is hij een serieuze kanshebber. Hij streeft Joe Biden en Donald Trump inmiddels voorbij volgens deze peilingen.
Wat zou een presidentschap van Robert F. Kennedy jr. betekenen voor de buitenlandse politiek van de V.S., voor het aanzien van de V.S. en de rol van dat land als voorbeeld van vrijheid en democratie? Wat zou het betekenen voor de wereldvrede? Daar kunnen we ons een voorstelling van maken naar aanleiding van zijn toespraken. Toespraken waaraan we kunnen merken hoe goed hij als insider thuis is in de Amerikaanse politiek. Op 20 juni j.l. zette hij zijn plannen voor de buitenlandse politiek van vrede en diplomatie uiteen.
Is Robert F. Kennedy jr. een David tegen Goliath? Maakt hij een kans om de zittende macht te verslaan? Is het denkbaar dat hij de opvolger wordt van Biden? Laten we ook hier in Europa het gesprek over zijn kandidatuur gaande houden. Laten ook wij Europeanen iedere kans aangrijpen om hem te steunen. In dit uur van de waarheid.
Naschrift: De oom van Robert F. Kennedy jr. John F. Kennedy, bedoelde naar alle waarschijnlijkheid niet: wij, de Kennedy’s komen terug zodra we weer nodig zijn, toen hij zei: ‘We’ll come again if ever needed.’ Bedoelde hij dan: wij, de Amerikanen komen terug als we weer nodig zijn? Het is onmogelijk dat hij daarmee alle Amerikanen bedoelde. Hij en zijn broer werden immers vermoord? (Robert sr. werd dood geschoten toen hij zich in de strijd om het presidentschap mengde in 1968.) Nee, hij bedoelde de ware strijders voor vrede en vrijheid. Laten we hen de Kennedy- Amerikanen noemen.
John F. Kennedy’s volledige toespraak Ich bin ein Berliner op 26 juni 1963
Robert F, Kennedy’s toespraak in Berlijn op 29 augustus 2020
Bovenstaand artikel verschijnt in de eerstvolgende De veilige veste. Dit is een preview voor abonnees van Spreek ook jij.
De integrale Nederlandse vertaling van Robert F. Kennedy’s toespraak Peace and diplomacy, (Vrede en diplomatie), die hij hield op 20 juni van dit jaar in het Saint Anselm College in the Dana Center-Koonz Theatre in Goffstown, New Hampshire USA, wordt vandaag als een separate Spreek ook jij nieuwsbrief verzonden.